Wystawa: "Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii " od 15 października do grudnia 2021 r.

Wystawa prezentowana jest w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, w Galerii Biblioteki. Ekspozycja została otwarta 15 października 2021 r. Ze względu na obostrzenia epidemiologiczne w wernisażu mogło wziąć udział ok. 50 osób, ale cała uroczystość była transmitowana na żywo on-line za pośrednictwem mediów społecznościowych. To kolejny już pokaz polsko-łotewskiej wystawy, po prezentacjach w Viļace (płn-wsch Łotwa), Rydze i Warszawie (więcej informacji – patrz strona PMA). Wystawa przedstawia wspólne, archeologiczno-historyczne dziedzictwo Polski i Łotwy, sięgając do tradycji Rzeczpospolitej Obojga Narodów, XIX-wiecznych zrywów niepodległościowych i współczesnych kontaktów. W Lublinie ekspozycja została wzbogacona o zbiory Wojewódzkiej Biblioteki – mapy, starodruki, książki, fotografie i czasopisma dotyczące Łotwy oraz unikatowy zbiór exlibrisów grafików łotewskich ze spuścizny Alfreda Gaudy. Zakończenie ekspozycji w Lublinie planowane jest na grudzień 2021. Wystawa została ona przygotowana wspólnie przez Regionalne Muzeum w Viļace i Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie przy współpracy Muzeum Narodowego Historii Łotwy w Rydze – pod patronatem Ambasady Republiki Łotewskiej w Warszawie. Wystawa jest trójjęzyczna; towarzyszy jej bogato ilustrowany przewodnik, także w trzech językach: po polsku, łotewsku i angielsku. Kuratorki wystawy i autorki scenariusza: Anna Bitner-Wróblewska, Rita Gruševa Projekt plastyczny wystawy: Raimonds Vindulis

Wystawa: "Archeologia lotnicza / archeologia lotnictwa" od 20 września 2021r. do 27 maja 2022r.

Wystawa przygotowana przez Muzeum Sił powietrznych w Dęblinie i Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie.

Archeologia to nauka odtwarzająca przeszłość człowieka na podstawie wyników badań materialnych pozostałości tkwiących w ziemi. Tych pozostałości archeolodzy muszą aktywnie poszukiwać, ponieważ w większości przypadków są one ukryte przed wzrokiem człowieka. „Z lotu ptaka” pozostałości dawnej działalności człowieka mogą być czytelne dzięki odmiennej perspektywie, pozwalającej ogarnąć spojrzeniem rozległy obszar i dostrzec w nim mogące być stanowiskami archeologicznymi miejsca różniące się od otoczenia.

Archeologia lotnicza wiąże się z wykonywaniem fotografii, które dokumentują spostrzeżenia obserwatora i pozwalają na późniejszą szczegółową analizę obrazów. Fotografie wykonane „z lotu ptaka” pozwalają też lepiej zrozumieć strukturę przestrzenną odsłoniętych wykopaliskowo obszarów, jak również odkryć ślady procesów przemiany krajobrazu i powiązanie działalności człowieka z cechami środowiska naturalnego.

Archeologia lotnicza jest przy tym formą archeologii niedestrukcyjnej – w odróżnieniu od wykopalisk pozwala uzyskać wiele informacji o stanowisku archeologicznym bez konieczności zniszczenia zachowanej autentycznej substancji zabytkowej. Pozwala też wyznaczyć granice obszaru zabytkowego, objąć go ochroną i monitorować stan jego zachowania.

Współcześnie wykorzystywane są w archeologii lotniczej różnego rodzaju statki powietrzne i aparaty latające: awionetki, motolotnie, motoparalotnie, zdalnie sterowane modele samolotów, latawce, drony i sztuczne satelity Ziemi.

Wystawa: "Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy" od 24 września do 5 grudnia 2021 r.

Dnia 24 września 2021 r. o godzinie 16.00 odbyło się w gmachu Muzeum Regionalnego w Kozienicach oficjalne otwarcie wystawy „Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy”. Wystawa poświęcona jest kulturze i historii Jaćwingów i została przygotowana przez Dział Archeologii Bałtów PMA. Wystawę otworzyli Krzysztof Reczek, dyrektor Muzeum Regionalnego w Kozienicach oraz dr Marcin Engel kustosz dyplomowany z Państwowego Muzeum Archeologicznego. Wśród zebranych znaleźli się przedstawiciele kultury, oświaty, samorządu i mieszkańcy Kozienic. Wszystkich gości po wystawie oprowadzili kuratorzy i autorzy jej scenariusza dr Marcin Engel i Cezary Sobczak, pracownicy DAB PMA. Na wystawie można obejrzeć ponad 140 zabytków, głównie broni, ale również ozdób, pochodzących ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Okręgowego w Suwałkach oraz Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Ekspozycję można oglądać do 5 grudnia 2021 r

Wystawa: Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii - od 11 grudnia 2020 do 16 maja 2021r.

W gościnnych salach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, przy ul. Kredytowej 1 została przygotowana wystawa pt. „Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii”, „Tik tālu, bet tomēr tik tuvu: Latvija un Polija. Vairāk kā 100 gadus kopīga vēsture” "Latvia and Poland: so far away and yet so close. More than 100 years of common history".Wystawa pod patronatem Jego Ekscelencji, Ambasadora Łotwy w Warszawie, Edgarsa Bondarsa .

Ekspozycja prezentuje wspólne, archeologiczno-historyczne dziedzictwo Polski i Łotwy, sięgając do tradycji Rzeczpospolitej Obojga Narodów, XIX-wiecznych zrywów niepodległościowych i współczesnych kontaktów. Kiedy w początkach 2 poł. XVI w., po zwycięskich bataliach króla Stefana Batorego ziemie dzisiejszej wschodniej Łotwy, tzw. Polskie Inflanty, znalazły się w granicach Rzeczpospolitej, nikt nie mógł przypuszczać, iż związki kulturowe między tą częścią Łotwy (Latgalią/Łatgalią) a ziemiami polskimi będą tak trwałe. Na wystawie zgromadzono ponad 140 zabytków archeologicznych i historycznych – ozdoby, broń, narzędzia, przedmioty codziennego użytku, eksponaty związane z kultem religijnym. Wystawa jest trójjęzyczna; towarzyszy jej bogato ilustrowany przewodnik, także w trzech językach: po polsku, łotewsku i angielsku.

Wystawa została przygotowana przez Regionalne Muzeum w Viļace i Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie przy współpracy Muzeum Narodowego Historii Łotwy w Rydze oraz Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, a także ambasady Republiki Łotwy w Warszawie i ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Rydze.

Prezentowane obiekty pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Regionalnego Muzeum w Viļace, Muzeum Narodowego Historii Łotwy w Rydze oraz parafii katolickich w Viļace (d. Marienhaus) i Šķilbēni (d. Szkiełbany). Kuratorki wystawy i autorki scenariusza: Anna Bitner-Wróblewska, Rita Gruševa Projekt plastyczny wystawy: Raimonds Vindulis.

Wystawa zostanie udostępniona zwiedzającym, kiedy tylko pozwolą na to warunki epidemiologiczne. Dalsze informacje na stronie internetowej Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Widok Vilaki - lata 30. XX w.		Panorama Vilaki - widok wspólczesny
Brązowa zapinka podkowiasta z fragmentem tkaniny, XIV w., Marienhaus, badania Z. Glogera. Zbiory Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.		Brązowa zawieszka-amulet, XIV-XV w., Marienhaus, badania Z. Glogera. Zbiory Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.
Matryca do znakowania masła produkowanego w majątku Marienhaus. Zbiory Muzeum Regionalnego w Vilace.		Kolia z muszli kauri, spiralek i paciorków, XIII-XIV w., z miejscowości Danilovka. Zbiory Muzeum Narodowego Historii Łotwy.
Hrabina Adelina Lippe - Lipska właścicielka majątku Marienhaus

Wystawa prezentuje dzieje Inflant Polskich z perspektywy miasteczka i majątku Marienhaus (dzisiejsza Viļaka, północno-wschodnia Łotwa), którego początki sięgają 1293 r., kiedy to z rozkazu arcybiskupa Rygi na wyspie na jeziorze o tej samej nazwie zbudowano klasztor-zamek i nadano mu imię Dom Marii – Marienhaus. Od czasów Jagiellonów po dzień dzisiejszy Marienhaus pozostał blisko związany z polską kulturą. W 1559 r. na mocy traktatu między arcybiskupem Rygi a królem Polski, Zygmuntem Augustem zamek Marienhaus znalazł się w polskich rękach. Kolejni starostowie majątku Marienhaus byli polskimi szlachcicami, dopiero po 1772 r., po pierwszym rozbiorze Rzeczpospolitej, ziemie te zostały nadane carskiemu generałowi. W końcu XVIII w. majątek odwiedzał Johann Christoph Brotze, niemiecki pedagog, etnograf i malarz, mieszkający na stałe w Rydze. W czasie swoich wizyt w Marienhaus rysował ruiny zamku na wyspie, budynki dworu, scenki z życia codziennego, mieszkańców w odświętnych strojach. Reprodukcje tych rycin można podziwiać na wystawie.

W początkach XIX w. właścicielami liczącego około 45.000 ha majątku Marienhaus (największy w Latgalii!) została spolonizowana rodzina hrabiów Lippe-Lipskich, która przyczyniła się do dynamicznego rozwoju tego regionu, prowadząc przy tym szeroką działalność społeczną (m.in. zakładając pierwszy w miasteczku szpital). Zbudowano wówczas okazały neogotycki kościół katolicki, plebanię, liczne budynki gospodarcze, stację kolejową (Vecumi), oranżerię, zwierzyniec liczący 100 hektarów powierzchni. Ogrodnik majątku, Stanisław Dudziński założył piękne aleje lipowe, które zachowały się do dziś.

Czasy powstania styczniowego szczególnie boleśnie dotknęły Marienhaus, a proces powstańców z tego regionu przed sądem wojskowym w Dyneburgu (Daugavpils) był jednym z największych procesów politycznych Rosji w latach 60. XIX w. Właścicielka majątku, hrabina Adelina (Alina) Lippe-Lipska została zesłana na Sybir.

Mimo że po pierwszym rozbiorze Rzeczpospolita Obojga Narodów utraciła Inflanty Polskie na rzecz Rosji, jednak miejscowe ziemiaństwo nie straciło poczucia więzi z dawną Rzeczpospolitą. Rozbudzone na fali romantyzmu zainteresowanie przeszłością stron rodzinnych znalazło upust w kolekcjonowaniu zabytków archeologicznych, z których wiele trafiło do zbiorów najważniejszych ośrodków kultury polskiej jak Uniwersytet Jagielloński czy Akademia Umiejętności w Krakowie. Na wystawie prezentowane są niektóre z tych eksponatów, przy czym największy zbiór stanowią ozdoby, broń i przedmioty codziennego użytku datowane na czasy od X do XVI w., odkryte na cmentarzysku w miasteczku Marienhaus przez polskiego archeologa Zygmunta Glogera (1845–1910). Dziś zabytki z jego wykopalisk w Marienhaus znajdują się w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Wystawa jest znakomitą okazją, by przypomnieć sylwetkę tego wybitnego polskiego naukowca i popularyzatora nauki z 2 poł. XIX i pocz. XX w. Był etnografem, historykiem, archeologiem, krajoznawcą, publicystą, kolekcjonerem i działaczem społecznym, autorem licznych artykułów i kilku książek.

Obok Zygmunta Glogera wystawa prezentuje także inne zapomniane postaci, ważne zarówno dla polskiej, jak i łotewskiej kultury – etnografkę Stefanię Ulanowską (1839–?, po 1912), znakomitego historyka i badacza Inflant Gustawa Manteuffla (1832–1916) czy zasłużonego dla regionu publicystę i pisarza Kazimierza Bujnickiego (1788–1878). Ich niezwykłe życiorysy z pewnością zasługują na oddzielne prezentacje w przyszłości.

Wśród eksponatów archeologicznych uwagę przyciągają efektowne znaleziska z XIII–XIV w. odkryte na cmentarzysku w miejscowości Daņilovka w regionie Viļaka, badanego w latach 50. XX w. przez wybitną łotewską archeolog, Elvirę Šnore. Na uwagę zasługuje m.in. kolia z importowanych muszli kauri uzupełniona brązowymi spiralkami i pierścieniami oraz paciorkami szklanymi. Tego typu ozdoby były symbolami prestiżu i wyznacznikami wysokiej pozycji społecznej miejscowych elit.

Burzliwe czasy I wojny światowej i walk z bolszewikami sprawiły, iż nie zachowało się wiele pamiątek po rodzinie hrabiów Lippe-Lipskich i spowinowaconej z nimi rodziny Zabiełłów. Do dziś jednak w zbiorach Muzeum Regionalnego w Viļace znajduje się m.in. drewniana matryca do znakowania masła wyprodukowanego w folwarku Borysów (łot. Borysova), należącego do majątku Marienhaus, a w parafii kościoła w pobliskich Szkiełbanach (łot. Šķilbēni) przechowywany jest mszał ofiarowany w 1855 r. przez Jana i Adelinę (Alinę) Lippe-Lipskich dla kościoła w Marienhaus z następującą dedykacją: Roku Pańskiego Tysiąc osiemset pięćdziesiątego piątego stycznia pierwszego Jan i Alina z Baronów Pletenberg Rykow Lipscy, dziedzice na Maryienhauzie, ofiarowali ten Mszał do kościoła parafialnego Maryienhauzenskiego z intencją by żyjących Kościół ten nie zapomniał w swych modłach, a po zgonie dusze polecał Miłosierdziu Bożemu. Oba te eksponaty można oglądać na wystawie. Uwagę przyciąga także efektowny ornat z kościoła katolickiego w Viļace, pochodzący z XVII–XVIII w.

Szacunek budzi dbałość współczesnych włodarzy miasta Viļaka o polskie dziedzictwo kulturowo-historyczne – kompleks budynków majątku, neogotycki kościół katolicki, grobowce hrabiów Lippe-Lipskich i Zabiełłów, starą katolicką plebanię, budynki byłego szpitala w Viļace, aleję lipową. W ich opinii to właśnie owo polskie dziedzictwo decyduje o wyjątkowości miasta. Co ciekawe, w miejscowym dialekcie latgalskim są słowa zapożyczone z języka polskiego, np. čads – czad, sukņa – suknia, okuļeri – okulary, kilbasa – kiełbasa, prāca – praca, rožanca – różaniec, parasols – parasol, kačka – kaczka, kļača – klacz. Wielu mieszkańców nosi polskie nazwiska.

 

 

Wystawa: Nad Wisłą, na Urzeczu. Odsłona archeologiczna - od pażdziernika 2020 do 14 kwietnia 2021r.

Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie prezentuje w salach wystawowych Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, nową ekspozycję zatytułowaną „Nad Wisłą, na Urzeczu”. Odsłona archeologiczna".

Wieloletnie badania archeologiczne na Urzeczu pokazały, że miejsce to było niezwykle atrakcyjne osadniczo nie tylko w czasach nowożytnych, ale także w pradziejach. Ludność zasiedlała dogodne, wyżej położone tereny w dolinie wiślanej bez względu na czas i pochodzenie. Największe przyrodnicze atuty Urzecza to niewątpliwie bliskość spławnej rzeki oraz żyzna gleba (mada), stale nawożona poprzez kolejne wylewy. Starsi mieszkańcy regionu trafnie zatem zauważali, że „tu było żyć trudno, ale się opłacało”. W średniowieczu na południu i północy Urzecza powstały wielkie mazowieckie grody – Czersk i Warszawa, które jeszcze bardziej zintensyfikowały osadnictwo na tym terenie.

Mało kto wie, że słynna kultura świderska, jedna z najważniejszych, europejskich kultur archeologicznych schyłku epoki lodowcowej, swą nazwę zawdzięcza Świdrom Wielkim na Urzeczu. Pokazujemy świderskie groty strzał zwane liściakami, niezwykle rzadko eksponowane na wystawach. Można także zobaczyć unikatowy skarb z Wilanowa, na który składają się bogato zdobione obręcze oraz bransoleta. Pierwsze cztery wieki naszej ery to okres wpływów rzymskich, czyli dominacji Cesarstwa Rzymskiego, które oddziaływało na całą barbarzyńską Europę. Z tego czasu pochodzą liczne importy (ozdoby, broń), które w dużej liczbie docierały na Urzecze wiślanym szlakiem. Co najważniejsze, dotarły również i na naszą wystawę.

Urzecze to także jeden z ważniejszych regionów średniowiecznego Mazowsza. Tu bowiem znajdował się gród w Czersku, dawna stolica niezależnego do 1526 r. Księstwa Mazowieckiego i prastara siedziba mazowieckich Piastów. Na naszej wystawie można podziwiać liczne zabytki z tamtejszych wykopalisk, w tym wyposażenie grobu, przypisywanego komesowi Magnusowi, domniemanemu synowi angielskiego króla Anglii Harolda II Godwinsona. Na wystawie prezentujemy ponadto model szkuty wiślanej z przełomu XV i XVI w., odkrytej w ostatnich latach w pobliżu czerskiego zamku.

 

 

 

Wystawa: Skarby wieków średnich w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce - do 12 stycznia 2020 r.

Znajdujące się na wystawie eksponaty to wczesnośredniowieczna biżuteria pochodząca ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Prezentuje ona różnorodność stylów zdobniczych i typów ozdób używanych we wczesnym średniowieczu. Na wystawie znalazły się zarówno proste wyroby jubilerskie wykonane z brązu, jak i wyszukane przedmioty ze srebra i złota noszone jako symbole władzy i statusu społecznego.
Na ekspozycji podziwiać można różne rodzaje pierścionków, bransolet i naszyjników, kolie paciorków, misternie zdobione zausznice oraz bardzo popularne w wiekach średnich kabłączki skroniowe, które kobiety mocowały do nakryć głowy. Odnaleźć można rozmaitego kształtu zawieszki od kolistych i półksiężycowatych po krzyżyki i enkolpiony (krzyże relikwiarzowe), dzwoneczki i miniaturowe toporki. Asortyment biżuterii uzupełniają ozdobne sprzączki do pasów oraz zapinki, które pełniły funkcję agraf i służyły do spinania okryć wierzchnich. Na ekspozycji osobne miejsce poświęcone jest doskonale zachowanym ozdobom, które wchodziły w skład skarbu odkrytego w miejscowości Borucin.
Ozdoby pochodzą z archeologicznych odkryć dokonanych w ciągu ostatniego stulecia na cmentarzyskach, grodziskach i w skarbach. Zostały znalezione w Polsce, na Białorusi i Ukrainie.
Wystawę otworzyli dyrektorzy Maria Samsel (MKK) i Wojciech Borkowski (PMA), gości oprowadziła kurator wystawy Magdalena Ruszkowska (PMA).

Autor zdjęć z uroczystego otwrcia wystawy: Andrzej Wiśniewski, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

 

 

Oto dni krwi i chwały - Reduta Ordona i Rakietnicy Królestwa Polskiego w Muzeum Kultury Kurpiowskiej - od 24 maja do 26 września 2019 r.

Ekspozycja podzielona jest na dwa bloki tematyczne.
Pierwsza część prezentuje zagadnienia związane z początkiem rakietnictwa polskiego, wykorzystywanego do działań zbrojnych w 1 poł. XIX wieku. Ukazane są sylwetki najważniejszych postaci związanych z tą dziedziną artylerii, prezentowany jest warsztat, w którym produkowano pierwsze rakiety oraz rekonstrukcje dziewiętnastowiecznych pocisków.
Druga część wystawy opowiada historię walk, w trakcie Bitwy o Warszawę 6.09.1831 r., wojsk polskich i rosyjskich na Reducie Ordona. Możemy dziś odtworzyć przebieg tego starcia na podstawie znalezisk z badań archeologicznych prowadzonych na reducie przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie. Obiekty prezentowane na ekspozycji ukazują militaria oraz przedmioty osobiste poległych żołnierzy. Zaprezentowana jest również sylwetka bohatera wspomnianej batalii Konstantego Juliana Ordona.
Na wystawie są pokazane także eksponaty pozyskane w wyniku współpracy z Muzeum Mazowieckim w Płocku i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

 

17 maja w Muzeum Mazowieckim w Płocku otwarta została wystawa "Skarby wieków średnich". Po wielu latach eksponowania jej w zagranicznych muzeach znów udostępniona została polskim widzom. Ten niezwykle cenny zbiór wczesnośredniowiecznej biżuterii z kolekcji Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie podziwiać mogą Państwo do 1 września 2019 r.

Link do filmu z otwarcia wystawy
wyprodukowanego przez: PTV Płocka Telewizja

 

 

 

Wystawa "Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy" od 11 kwietnia do 2 czerwca 2019 w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.

Wystawa przygotowana została przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie w ramach projektu Polsko-Norweska Inicjatywa Nowoczesnego Konserwatorstwa Archeologicznego Archeologia Jaćwieży. Eksponowana była dotychczas w wielu muzeach w kraju i za granicą. Przybliżony został na niej zarys dziejów najpotężniejszego z plemion pruskich.
18 maja w sobotę w godzinach 17.00 – 1.00 na kanwie tej wystawy odbyła się w muzeum poznańskim "Noc Muzeów". W trakcie tego wydarzenia obejrzeć można było ekspozycję, po której oprowadzali pracownicy Działu Archeologii Bałtów PMA dr Marcin Engel i Cezary Sobczak. Ciekawym pomysłem było oprowadzanie gości w ciemnościach po wystawie z kuratorem. Oprócz samej wystawy na dziedzińcu Pałacu Górków zwiedzający mogli uczestniczyć w pokazach zorganizowanych przez grupy rekonstrukcyjne i wykonawców historycznych pod hasłem W grodzie na Jaćwieży. Dużą atrakcją dla dzieci były stoiska warsztatowe pt. Między nami Jaćwingami  oraz gra multimedialna Jaźwinny Raj. W Sali dydaktycznej można było zobaczyć film Góra Zamkowa w Szurpiłach. Na jaćwieskim szlaku autorstwa Huberta Stojanowskiego. Dla publiczności zainteresowanej tematyką jaćwieską w sali audiowizualnej odbyły się wykłady popularno-naukowe. Cezary Sobczak przygotował prezentację zatytułowaną: Jaćwieskie ośrodki grodowe w świetle badań archeologicznych, a dr Marcin Engel wygłosił wykład pt. Jaćwingowie i Jaćwież w X - XIII w. Próba charakterystyki.
W trakcie nocy muzeów Muzeum Archeologiczne w Poznaniu odwiedziło 5500 osób.
Po prezentacji w Poznaniu wystawa Jaćwingowie. Zapomniani Wojownicy będzie gościć w gmachu Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Uroczyste otwarcie odbędzie się 6. czerwca 2019 r. ( oprac. dr Marcin Engel) 

 

 

Wystawa „Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii” - w
Senacie Rzeczypospolitej Polskiej 26 kwietnia – 13 maja 2019.

Międzynarodowa wystawa pod patronatem Jego Ekscelencji, Ambasadora Łotwy w Warszawie, Edgarsa Bondarsa pt. Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii. / Tik tālu, bet tomēr tik tuvu: Latvija un Polija. Vairāk kā 100 gadus kopīga vēsture. / Latvia and Poland: so far away and yet so close. More than 100 years of common history jest prezentowana w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej przy ul. Wiejskiej 6 w Warszawie od 26 kwietnia do 13 maja 2019 r.
Ekspozycja przygotowana przez Regionalne Muzeum w Viļace i Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie przy współpracy Ambasady Republiki Łotewskiej w Warszawie i Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Rydze. To pierwsza w Polsce wystawa, która tak wieloaspektowo prezentuje wspólne, archeologiczno-historyczne dziedzictwo Polski i Łotwy, sięgając do tradycji Rzeczpospolitej Obojga Narodów, XIX-wiecznych zrywów niepodległościowych i współczesnych kontaktów. Na wystawie zgromadzono ponad 140 zabytków archeologicznych i historycznych – ozdoby, broń, narzędzia, przedmioty codziennego użytku, eksponaty związane z kultem religijnym. Prezentowane obiekty pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Regionalnego Muzeum w Viļace, Muzeum Narodowego Historii Łotwy w Rydze oraz parafii katolickich w Viļace (d. Marienhaus) i Šķilbēni (d. Szkiełbany).

 

 

Skarby wieków średnich - w Atenach do stycznia 2019 r.

Wystawa biżuterii średniowiecznej „Skarby wieków średnich”, przygotowana przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, została oficjalnie otwarta 5 grudnia br. w Muzeum Bizantyjskim i Chrześcijańskim w Atenach.

Link do strony Ambasady RP w Atenach

 

 

Wystawa „Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii” - w Viļace do wiosny 2019 r.

Dnia 24 października 2018 r. w miasteczku Viļaka (dawniej Marienhaus), w płn-wsch Łotwie, została otwarta wystawa Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie i Muzeum Regionalnego Viļaka pt. Tak daleko, a tak blisko: Łotwa i Polska. Więcej niż 100 lat wspólnej historii.
        W tym miasteczku położonym na krańcach dawnej Rzeczypospolitej (Marienhaus znajdował się na terenie Inflant Polskich) zachowało się wiele śladów polskiego dziedzictwa kulturowego, związanego z rodziną hrabiów Lippe-Lipskich, właścicieli majątku Marienhaus w latach 1824–1920. Wystawa prezentuje historię tej rodziny, sylwetki Kazimierza Bujnickiego i Stefanii Ulanowskiej, zasłużonych badaczy regionu, opowiada o przeszłości tych ziem od czasów najdawniejszych po historyczne. Początki Viļaki (Marienhaus) sięgają 1293 r., kiedy to z rozkazu arcybiskupa Rygi na wyspie na jeziorze o tej samej nazwie zbudowano klasztor-zamek i nadano mu imię Dom Marii – Marienhaus.
        Obok zabytków historycznych eksponowane są na wystawie zabytki archeologiczne, a wśród nich ozdoby, broń i narzędzia wykopane w 1880 r. przez znanego XIX-wiecznego archeologa polskiego, Zygmunta Glogera na cmentarzysku w Marienhaus. Zabytki te pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, podobnie jak kilkadziesiąt innych okazów z Inflant Polskich prezentowanych na wystawie. Eksponaty ze zbiorów Narodowego Muzeum Historii Łotwy z Rygi i Muzeum Regionalnego w Viļace uzupełniają część archeologiczną wystawy. Wśród eksponatów historycznych, pochodzących z lokalnego muzeum i kościołów w Viļace i Szkiełbanach, zwraca uwagę mszał podarowany kościołowi parafialnemu w Marienhaus przez Jana i Alinę (Adelinę) Lippe-Lipskich pierwszego stycznia 1855 r., z odręczną dedykacją. Niezwykłym eksponatem jest też oryginalny ornat z XVII–XVIII w. pamiętający czasy Hylzenów, starostów Marienhaus z nadania królewskiego w latach 1713–1772.
        Na wystawie prezentowanych jest ponad 150 zabytków (w 13-tu gablotach), a liczne zdjęcia i mapy wraz z komentarzem zakomponowano na 16-tu planszach. Wystawa jest trójjęzyczna: polsko-łotewsko-angielska.
Otwarcie ekspozycji uświetnili ambasadorzy Łotwy w Warszawie (Edgars Bondars) i Polski w Rydze (Monika Michaliszyn), specjalny list dedykował organizatorom i gościom prezydent Republiki Łotewskiej, Raimonds Vējonis. Przed otwarciem wystawy odbyła się uroczysta inauguracja odbudowanego mostka, z którego korzystała hrabina Lippe-Lipski, poświęconego jej pamięci.
Autorkami i kuratorkami wystawy są: Rita Gruševa (Muzeum Regionalne Viļaka, Łotwa) i Anna Bitner-Wróblewska (Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Polska).
Wystawa będzie prezentowana w Viļace do wiosny 2019 r., potem planowane są jej pokazy w Rydze i Warszawie.

Autor zdjęć: Cezary Sobczak

A.Bitner-Wróblewska oprowadza ambasador Polski


Ambasador Łotwy E.Bondars i dyrektor muzeum R. Gruseva


Ambasador Polski M. Michaliszyn i dyrektor muzeum R. Gruseva


Ornat z XVII - XVIII w.


Pierwsi goście przechodzą przez mostek


Plansza tytułowa w jęz. angielskim


Plansza tytułowa w jęz. łotewskim


Plansza tytułowa w jęz. polskim


Starosta Vilaki otwiera mostek


Występ zespołu folklorystycznego


Zabytki z Marienhaus z badań Glogera

 

 

 

Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy w Muzeum Historycznym w Przasnyszu - do 31 lipca 2018 r

Dnia 10. 05. 2018 r. w Muzeum Historycznym w Przasnyszu otwarto wystawę Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy. Wystawa poświęcona jest kulturze i historii Jaćwingów i została przygotowana przez Dział Archeologii Bałtów PMA. Wystawę otworzyli dr Wojciech Borkowski, wicedyrektor PMA, oraz Agnieszka Brykner, dyrektor Muzeum Historycznego w Przasnyszu. Wśród zebranych znaleźli się przedstawiciele kultury, oświaty, samorządu i mieszkańcy Przasnysza. Wszystkich gości po wystawie oprowadzili kuratorzy i autorzy jej scenariusza dr Marcin Engel i Cezary Sobczak, pracownicy DAB PMA. Na wystawie można obejrzeć ponad 140 zabytków, głównie broni, ale również ozdób, pochodzących ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Okręgowego w Suwałkach oraz Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.
Ekspozycję można oglądać do 31 lipca 2018 r.

  

 

 

 

Oto dni krwi i chwały - Reduta Ordona i Rakietnicy Królestwa Polskiego w Europejskim Centrum Artystycznym im. Fryderyka Chopina  w Sannikach - do października 2018 r.

Ekspozycja podzielona jest na dwa bloki tematyczne.
Pierwsza część prezentuje zagadnienia związane z początkiem rakietnictwa polskiego, wykorzystywanego do działań zbrojnych w 1 poł. XIX wieku. Ukazane są sylwetki najważniejszych postaci związanych z tą dziedziną artylerii, prezentowany jest warsztat, w którym produkowano pierwsze rakiety oraz rekonstrukcje dziewiętnastowiecznych pocisków.
Druga część wystawy opowiada historię walk, w trakcie Bitwy o Warszawę 6.09.1831 r., wojsk polskich i rosyjskich na Reducie Ordona. Możemy dziś odtworzyć przebieg tego starcia na podstawie znalezisk z badań archeologicznych prowadzonych na reducie przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie. Obiekty prezentowane na ekspozycji ukazują militaria oraz przedmioty osobiste poległych żołnierzy. Zaprezentowana jest również sylwetka bohatera wspomnianej batalii Konstantego Juliana Ordona.
Na wystawie są pokazane także eksponaty pozyskane w wyniku współpracy z Muzeum Mazowieckim w Płocku i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.