Inicjatorem wymienionych poczynań był książę: MIESZKO I. On też był fundatorem kamiennych budowli, które wypełniły wnętrze grodu. Te obiekty to: pałacowo - sakralna budowla (palatium) oraz wolnostojący kościół.
LEDNICKIE palatium to jedno z najstarszych założeń pałacowych naszych ziem. W jego sakralnej części znajdowały się dwa baseny chrzcielne wskazujące na odbywające się na wyspie obrzędy przyjęcia wiary chrześcijańskiej. DRUGA z architektonicznych budowli wyspy to niewielki jednonawowy kościół - miejsce pochówków przypuszczalnych przedstawicieli 3-go pokolenia PIASTÓW oraz zdeponowania cennych relikwii. To nie tylko jedne z najstarszych, ale i najlepiej zachowane przedromańskie obiekty POLSKI.
Również i dwa mosty, jakie w przeszłości łączyły OSTRÓW LEDNICKI z lądem stałym, to najdłuższe (610 m) z nawodnych inżynieryjnych urządzeń piastowskiej domeny. W czasach. O których mowa, OSTRÓW LEDNICKI przeżywał lata swojej największej świetności, z czym związane były rozliczne funkcje pełnione przez gród.
Było to więc miejsce:
- w którym najpełniej realizowała się władza - czasowa siedziba panującego,
- jednego z najstarszych ośrodków sakralnych państwa,
- chrztów podległych panującemu książąt oraz kultu świętych relikwii.
- lokalizacji wewnątrzkościelny pochówków członków dynastii,
- szczególnej militaryzacji państwa,
- wyjątkowej skali zasiedlenia,
- o znacznym poziomie agraryzacji.

Wyspowa siedziba władcy została zniszczona w wyniku najazdu czeskiego księcia BRZETYSŁAWA ( 1038 r.), po czym, po odbudowie, funkcjonowała nadal w XII i XIII stuleciu, lecz w zmienionej już funkcji, związanej z lokalnym ośrodkiem kasztelańskim.

Z okresu największego rozkwitu wyspy (oraz powstałego na potrzeby obsługi lednickiej siedziby władców wydzielonego okręgu grodowego) pochodzą najbogatsze bodaj z odkrytych na ziemi PIASTÓW zespoły przedmiotów chrześcijańskiego kultu, liczne dobra luksusowe oraz militaria.
Wśród nich wymiar szczególny i wyjątkowy ma bizantyjskiej roboty stauroteka - RELIKWIARZ, w którym przechowywano fragment DRZEWA KRZYŻA ŚWIĘTEGO. Skrzynka przeznaczona do deponowania relikwii, czy związany z duchownym grzebień wykonany w słoniowej kości.

Liczna jest grupa zabytków odlanych ze złota oraz uzbrojenie poświadczone największym na środkowej SŁOWIAŃSZCZYŹNIE zbiorem broni (ponad 300 egzemplarzy), by wymienić miecze (6 egz.), groty włóczni (ok. 60 egz.). Topory (ok. 160 egz.) czy nader cenne ochronne oporządzenie rycerskie jak hełm oraz kolczuga.
Niektóre z militariów wskazują na skandynawskie pochodzenie wojowników strzegących lednickiej rezydencji, w pobliżu której znaleźli oni również miejsce swego wiecznego spoczynku.

PREZENTOWANE na ekspozycji zabytki, plansze, materiały kartograficzne i zdjęciowe ilustrują niektóre z wielu zagadnień łączących się z OSTROWEM LEDNICKIM. Nawiązują one do jednej z aktualnie obowiązujących propozycji badawczych zmierzających do odtworzenia dziejów tego zapomnianego na wiele stuleci miejsca.

Scenariusz i teksty: Janusz Górecki
Oprawa plastyczna: Wojciech Kujawa
Komisarz wystawy w PMA: Marek Boruta

PMA jest instytucją finansowaną ze środków
Samorządu Województwa Mazowieckiego

• Strona Główna