URATOWANE SKARBY PODZIEMNEGO LWOWA
(od 17 maja do 31 sierpnia 2017 r.)
Na wystawie zaprezentowana jest historia Lwowa przez pryzmat ratowniczych badań archeologicznych. Najstarsze prezentowane na wystawie znaleziska pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza czyli z VІІ–ІХ w., a najmłodsze datowane są na przełom XIX i XX w.
Wystawa zrealizowana została we współpracy:
* Centrum Naukowo - Badawczego „Ratownicza Służba Archeologiczne” Instytutu Archeologii NAN Ukrainy
* Muzeum Archeologicznego w Krakowie
* Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie
O wystawie
Autor:
Natalia Wojceszczuk - kurator wystawy
Wystawa „Uratowane skarby podziemnego Lwowa” prezentuje historię miasta przez pryzmat ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na jego terenie w ciągu ostatnich 15 lat. Oferuje ona podróż przez wieki – począwszy od czasów przed założeniem książęcego miasta do współczesności – i daje możliwość na chwilę dotknąć przeszłości: zobaczyć, jak ludzie żyli wiele wieków temu, jakich rzeczy używali w życiu codziennym i jakie mieli rozrywki.
Najstarsze prezentowane na wystawie znaleziska pochodzą jeszcze z czasów słowiańskich, tzn. z VІІ – ІХ w., a „najnowsze” należą do przełomu XIX i XXw.
Pod względem koncepcji wystawa została podzielona na dwa bloki.
Pierwszy blok zawiera dziewięć reprodukcji starych planów Lwowa,
z których najstarszy został wykonany w 1635 roku. Pokazują nam one rozwój przestrzenny miasta. Na sześciu panoramach prześledzono zmianę jego wizerunku w ciągu XVII-ХІХ w. Można tu też zobaczyć miejsca badań archeologicznych w obiektywach współczesnych fotografików Witalija Hrabara i Romana Szyszaka, spojrzeć na Lwów oczami znanych artystów: Oksany Andruszczenko, Tarasa Beniacha, Wołodymyra Bohusławskiego, Haliny Dudar i Łesi Kwyk.
Podstawę wystawy stanowi 30 banerów i ponad 500 artefaktów. Większość zaprezentowanych artefaktów to przedmioty codzienne lwowian żyjących w różnych epokach historycznych. Pochodzą one z 32 miejsc badań archeologicznych przeprowadzonych w historycznej części miasta. Łącznie podano informacje o 41 działkach, na których prowadzone były prace wykopaliskowe.
Osobno zaprezentowano znaleziska unikalne: kafel z XV-XVI w. z trzema herbami, cynowo-ołowianą tacę z XV-XVI w. z dwiema cechami fabrycznymi, kopię najstarszej w Ukrainie pisanki z XV-XVI w. wykonanej na jajku kaczki, brązową figurkę z XIV w. w postaci błazna w gotyckim ubraniu.
Niezwykle interesujące z uwagi na okoliczności depozycji są dwa skarby przedstawione na wystawie. Jeden z nich znaleziono w drewnianym zbiorniku wodnym z XV w. Składał się on z przedmiotów kultu chrześcijańskiego z ХІІ-XV w.: z dwóch krzyży-relikwiarzy (enkolpionów), relikwiarza o kształcie czterolistnym, trzech wisiorków z wizerunkiem twarzy Chrystusa Zbawiciela, trzech wisiorków-relikwiarzy i dwóch wisiorków w postaci krzyża, pierścienia i miedzianego garnka, w którym prawdopodobnie znajdowały się znalezione przedmioty.
Inny skarb zawierał 103 drobne monety, w tym 9 srebrnych koron Monarchii Austro-Węgierskiej z czasów panowania Franciszka Józefa I i dwa guziki – na jednym wytłoczony był herb Lwowa. Archeologiczny kontekst tego znaleziska świadczy, że był on prawdopodobnie deponowany przed pierwszym zdobyciem miasta przez armię rosyjską we wrześniu 1914 roku.